فروشگاه اینترنتی شهر

دسته: علوم انسانی
بازدید: 2 بار
فرمت فایل: doc
حجم فایل: 274 کیلوبایت
تعداد صفحات فایل: 170

پایان نامه بررسی جنبش دانشجویی در 170 صفحه ورد قابل ویرایش

قیمت فایل فقط 6,500 تومان

بررسی جنبش دانشجویی

چكیده:

هدف ار پژوهش حاضر، بررسی ارتباط بین نیروهای سیاسی خارج از دانشگاه با جنبش دانشجویی در مقطع 76-1357 است.

این پژوهش با بهره گیری از مباحث نظری و كاربست آن در مطالعه مقاطعی از تاریخ ایران، درصدد است تا به این پرسش پاسخ دهد كه « چه ارتباطی بین نیروهای سیاسی خارج از دانشگاه و جنبش دانشجویی در مقطع 76-1357 وجود داشت؟

در پاسخ به سوال فوق سه دیدگاه به شرح زیر مطرح می شود:

1- جنبش دانشجویی در سالهای 76-1357 مستقل از تأثیر نیروهای سیاسی خارج از دانشگاه عمل می كرد.

2- جنبش دانشجویی در سالهای 76-1357 تحت تأثیر نیروهای خارج از دانشگاه و دنباله رو آنها بود.

3- جنبش دانشجویی در سالهای 76-1357 هم بر نیروهای سیاسی خارج از دانشگاه تأثیر گذاشت و هم از آنها تأثیر پذیرفت ( تاثیر متقابل).

نگارنده دیدگاه دوم را به عنوان فرضیه پژوهش برگزیده است و بر اساس آن پس از اشاره به سیر تاریخی شكل گیری جنبش دانشجویی، سالهای 76-1357 را به چهار مقطع تقسیم نموده و سپس به نقش و تاثیر نیروهای سیاسی خارج ار دانشگاه ( روشنفكران، روحانیون و جناحهای سیاسی) در سالهای 76-1357 پرداخته است.

پس از اشاره مختصر به روشنفكران و روحانیون، جناحهای سیاسی در سالهای 76-1357 را به شش دسته تقسیم می نمائیم:

چپ سنتی، راست سنتی، راست مدرن، راست سنتی افراطی، چپ مدرن و روشنفكر تلفیقی.

در نهایت به بررسی و مستند سازی فرضیه پژوهش در سالهای 76-1357 می پردازیم و اشاره خواهیم كرد كه در سالهای 76-1357 جنبش دانشجویی دنباله رو نیروهای سیاسی بوده است.

دفتر تحكیم وحدت به روحانیون مبارز و سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی( چپ سنتی و مدرن)،جامعه اسلامی دانشجویان و بسیج دانشجویی به راست سنتی و انجمن اسلامی دانشجویی به راست، وابسته بوده اند. این تشكلها به عنوان ابزار و بازوی نیروهای سیاسی راست یا چپ در دانشگاه ها( بویژه در زمان انتخابات ) عمل می كردند.

طرح مسئله پژوهش

جنبشهای اجتماعی یكی از مؤلفه های بسیار تأثیرگذار در عرصه تحولات اجتماعی و سیاسی جوامع نوین به شمار می‌آیند. سرزمین ایران در طی صد ساله اخیر، شاهد جنبش های اجتماعی مختلفی بوده است. بخشی از این جنبش ها با توجه به خاستگاه آن و پایگاه اجتماعی اعضایش تحت عنوان جنبش های دانشجویی مورد مطالعه قرار می‌گیرند.

جنبش دانشجویی در ایران از ابتدای شكل گیری از جنبشهای سیاسی و اجتماعی فعال و اثرگذار در فرایند سیاسی و اجتماعی در دوران معاصر بوده است. از وظایف و كاركردهای اصلی جنبش دانشجویی روشنگری و افشاء است به عبارتی جنبش دانشجویی باید به مثابه سیستم هشدار دهنده برای نظامهای حاكم و گروههای مختلف جامعه عمل كند. به سیاستها و برنامه های نادرست دولت و نظامهای حاكم در جهت اصلاح آنها، انتقاد و اعتراض كند.

لیكن از آسیب های بالقوه جنبش دانشجویی احتمال وابستگی آنان به گروه ها و طیف‌های سیاسی خارج از دانشگاه است. این وابستگی ، كاركرد انتقادی این جنبش را از بین برده و آن را به حركتی پیرو، دنباله رو و تأیید كننده سیاستهای حاكم مبدل می‌سازد. البته روشن است كه استقلال جنبش دانشجویی به هیچ عنوان به معنای عدم همكاری و همفكری با گروههای سیاسی خارج از دانشگاه نیست. جنبش دانشجویی و تشكلهای دانشجویی از یك سو می‌توانند با گروههای سیاسی خارج از دانشگاه و حكومت همكاری و همفكری داشته باشند و از سوی دیگر منتقد سیاستها و برنامه های آنها باشند.

بنابراین می‌توان گفت از وظایف و كاركردهای جنبش دانشجویی دید انتقادی داشتن نسبت به احزاب و نیروهای سیاسی است.

اما جنبش دانشجویی در ایران علیرغم داشتن نقش فعال و برجسته در برخی مناسبات اجتماعی و سیاسی، به دلایلی چون عدم استقلال مالی و سیاسی ،‌عدم خودآگاهی ، ضعف تئوریك و ضعف ایدئولوژی و ایدئولوگ از یك طرف و از سوی دیگر نیاز گروهها و نیروهای سیاسی به دانشجویان به منظور جلب آراء و حمایت مردمی‌(با توجه به نفوذ و تأثیر قشر دانشجو بر جامعه) در برخی از مقاطع تاریخی تحت تأثیر و دنباله رو گروههای سیاسی خارج از دانشگاه بوده است هدف از پژوهش حاضر، بررسی ارتباط نیروهای سیاسی خارج از دانشگاه با جنبش دانشجویی در مقطع 76-1357 می‌باشد. برای بررسی این ارتباط این سؤال مطرح می‌شود كه :

چه ارتباطی بین نیروهای سیاسی خارج از دانشگاه با جنبش دانشجویی در مقطع
76-1357 وجود داشت؟

سؤال و فرضیه اصلی

برای بررسی و مطالعه نقش جنبش دانشجویی در تحولات سیاسی – اجتماعی ،شناخت و فهم ارتباط این جنبش با نیروهای سیاسی خارج از دانشگاه از اهمیت زیادی برخوردار است.

هدف اصلی این پژوهش، پاسخ به این سؤال است كه : چه ارتباطی بین نیروهای سیاسی خارج از دانشگاه با جنبش دانشجویی در مقطع 76-1357 وجود داشت؟

نگارنده ضمن بیان سه دیدگاه در این زمینه (استقلال ، دنباله روی،‌تأثیر متقابل)، معتقد است: جنبش دانشجویی در مقطع 76-1357 تحت تأثیر و دنباله رو احزاب و نیروهای سیاسی خارج از دانشگاه بوده است.

مفاهیم و تعاریف

جنبش های اجتماعی:

در لغت نامه دهخدا ذیل كلمه جنبش (جلد پنجم، صفحه 7867) آمده است: حركت. مقابل آرام، سكون.

كاربرد اصطلاح جنبش های اجتماعی در اوایل قرن 19 در اروپای غربی معمول شد و یكی از نخستین بحثهای منظم آن را می‌توان در كتاب لورنتس فون اشتاین بنام «تاریخ جنبش های اجتماعی در فرانسه از 1798 تا امروز » یافت.

جنبش های اجتماعی حركتهایی است با گروههای سازمان یافته كه در صددند تا عناصری از جامعه را تغییر دهند یا آنها را حفظ كنند.

مهمترین و جامعترین تعریف (به نظر نگارنده) در فرهنگ واژگان آكسفورد آمده است:

«جریان یا مجموعه ای از كنشها و تلاشها از سوی مجموعه ای از افراد كه به شكلی كم و بیش پیوسته به سمت هدف خاصی حركت می‌كنند یا به آن گرایش دارند. (رجوع كنید به ذیل عنوان جنبش های اجتماعی، اصول و كاركردهای آن)

جنبش دانشجویی:

حركت مستمری كه از دل دانشگاه بیرون می‌آید و به تدریج به تكامل می‌رسد اما در این جا باید بین آن حركتی كه اصالت دارد و مستقل از گروههای سیاسی خارج از دانشگاه است با حركتی كه وابسته به نهادها و گروههای سیاسی خارج از دانشگاه است و به نوعی پیرو و دنباله رو آن گروههاست، تمایز قائل شد.

نیروهای سیاسی خارج از دانشگاه:

با توجه به این كه نقطه تمركز پژوهش سالهای 76-1357 است. در این مقطع نیروهای سیاسی خارج از دانشگاه به گروهها و اقشار و نیروهای مختلفی تقسیم می‌شوند اما هدف نگارنده بیشتر آن نیروهای سیاسی است كه نقش مهمی‌به لحاظ تأثیرگذاری بر جنبش دانشجویی داشته اند. لذا، ابتدا بطور مختصر به ارتباط روشنفكران و روحانیون با جنبش دانشجویی اشاره می‌كنیم و سپس به نقش و ارتباط احزاب و جناحهای سیاسی با جنبش دانشجویی می‌پردازیم.

روشن است كه با اشاره به احزاب و جناحهای سیاسی، نقش و تأثیر روشنفكران و روحانیون در درون این احزاب و جناحها بیشتر آشكار می‌گردد.

(به عبارتی بررسی احزاب و جناحهای سیاسی ، روشنفكران و روحانیون را هم در بر می‌گیرد)

روش پژوهش و تحقیق

نگارنده در این پژوهش جهت گردآوری داده ها از روش تركیبی (توصیفی – تاریخی، علّی‌و كتابخانه ای) استفاده نموده است.

برای جمع آوری اطلاعات پیرامون موضوع پژوهش از روش كتابخانه ای، برای بررسی تاریخچه و فراز و فرود جنبش دانشجویی (از آغاز شكل گیری تا پس از انقلاب) از روش توصیفی – تاریخی و به منظور بررسی رابطه علی و معلولی بین دو متغیر نیروهای سیاسی خارج از دانشگاه (متغیر مستقل) و جنبش دانشجویی (متغیر وابسته) از روش علّی‌استفاده شده است.

سابقة پژوهش و بررسی ادبیات موجود

نگارنده برای فصل چارچوب مفهومی كتابهای زیادی (به انگلیسی و فارسی) در زمینه جنبش های اجتماعی را بررسی نمود لیكن هیچ نوشته ای در این زمینه (كه بطور صریح با چارچوب مفهومی تطبیق نماید) پیدا نكرد.

تنها كتاب «جامعه شناسی سیاسی» موریس دو ورژه به رابطه احزاب و تشكلها و سازمانهای سیاسی اجتماعی پرداخته بود.

نویسنده این كتاب معتقد است كه ارتباط احزاب و سازمانهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی به سه حالت قابل تصور است:

1- برخی سازمانها و گروههای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی تابع احزابند.

2- برخی از احزاب كم و بیش تابع سازمانها و گروههای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی‌اند.

3- حالت همكاری برابری میان این دو.

در این كتاب از جنبش های اجتماعی (و جنبش دانشجویی) ذكری به میان نیامده است.

بنابراین نگارنده از مباحث این كتاب نوعی الگوبرداری نموده و این سه حالت را با جنبش دانشجویی تطبیق و تفسیر نموده است.

از دیدگاههای هابرماس و هانتیگتون به دلیل آنكه هر دو (با وجود دیدگاههای كاملاً متفاوت) معتقد به جنبش دانشجویی با كاركرد روشنگری و انتقادگری بودند، در ذیل بحث مربوط به استقلال، رابط و میانجی بودن جنبش دانشجویی استفاده نمودیم.

هانتیگتون در «سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی» به صورت بسیار مختصر به دانشجویان و نقش فعال و تأثیرگذار آنها در جوامع پراتوری می‌پردازد و از دانشجویان در جوامع دستخوش نوسازی به عنوان مخالفانی مستقل از حكومت و گروههای سیاسی نام می‌برد.

در كتاب «یورگن هابرماس: نقد در حوزه عمومی» ، از هابرماس به عنوان فیلسوفی نام برده می‌شود كه معتقد است دانشجویان به كاركرد و وظیفه روشنگری می‌پردازند. علیه ابزاری كردن آموزش مبارزه می‌كنند و در وظیفه انتقادگری خویش به دلیل عدم نفوذ مستقیم گروههای ذی نفع اقتصادی بر آنها، موفق عمل می‌كنند.

علیرضا كریمیان در كتاب «جنبش دانشجویی در ایران از تأسیس دانشگاه تا پیروزی انقلاب اسلامی» بیشتر به بحث تاریخی و توصیفی جنبش دانشجویی از تأسیس تا پیروزی انقلاب اسلامی‌(بخشی از این توصیف تاریخی در این پژوهش استفاده شده است) پرداخته است.

كریمیان در این كتاب به جز اشاراتی كوتاه از دیدگاههای میلز، ماركوزه و آلن تورن در مورد تأثیر متقابل جنبش های اجتماعی و نظر باتامور در باب نیاز جنبش‌های دانشجویی به سایر گروههای جامعه، بحث نظری جامعتری در این خصوص ارائه نداده است.

كتاب دیگری كه در فصل چارچوب مفهومی از آن استفاده شده است، «جنبش های اجتماعی معاصر ایران» تألیف سعید زاهد است. نویسنده در این كتاب ضمن ارائه چارچوب مفهومی مناسب در باب جنبش های اجتماعی معاصر، اشاره ای به جنبش دانشجویی نكرده است و در واقع تنها به مستندسازی چارچوب مفهومی خویش با جنبش تنباكو، نهضت مشروطه و ملی شدن صنعت نفت پرداخته است.

بنابراین، از فصل چارچوب مفهومی این كتاب، دیدگاههای ویلسن و اسكات به عنوان نظریه پردازانی كه به تبعی بودن و عدم استقلال جنبش های اجتماعی معتقدند، برای چارچوب مفهومی این پژوهش استفاده شده است.

از مهمترین كتابهایی كه در فصل دوم از آنها استفاده شده است، كتاب «كنفدراسیون تاریخ جنبش دانشجویان ایران در خارج از كشور 57-1332»، تألیف افشین متین است. در این كتاب سیر تاریخی جنبش دانشجویی از 1332 تا 1357 مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است.

كتاب دیگر در این زمینه «جنبش دانشجویی در ایران از تأسیس دانشگاه تا پیروزی انقلاب اسلامی» است. این دو كتاب اخیر، هر دو به بحث تاریخی و توصیفی در خصوص جنبش دانشجویی پرداخته اند.

البته علیرضا كریمیان نویسنده كتاب «جنبش دانشجویی در ایران از …. » بحث كوتاهی در خصوص ارتباط احزاب سیاسی با جنبش دانشجویی از آغاز تأسیس تا 1357 ارائه نموده است. اما در این زمینه به چارچوب مفهومی و شواهد مستندی در رابطه با تأثیرپذیری جنبش دانشجویی از احزاب سیاسی اشاره نكرده است.

از كتاب «كالبدشكافی جناحهای سیاسی ایران (1358 تا 1378 )»، تقسیم بندی جناحهای سیاسی در مقطع 76-1357 را الگوبرداری نموده ایم. ضمن آنكه در این كتاب بدون ارائه فصل یا عنوانی در زمینه جنبش دانشجویی، در اشارات كوتاهی و با دلایل تاریخی و عینی به فرضیه این پژوهش (جنبش دانشجویی در سالهای پس از انقلاب تا 1376 تحت تأثیر گروههای سیاسی خارج از دانشگاه بوده است) پرداخته است.

با این حال، حمیدرضا ظریفی نیا در این كتاب به چرایی این تأثیرپذیری و عدم استقلال جنبش دانشجویی اشاره نكرده است.

دكتر حسین بشیریه در كتاب «دیباچه ای بر جامعه شناسی سیاسی ایران» ضمن بررسی نیروهای سیاسی در سالهای پس از انقلاب ، به جنبش دانشجویی و ویژگیهای آن در مقطع پس از انقلاب پرداخته اند. به نظر دكتر بشیریه انجمن های دانشجویان تا اوایل دهه 1370 ابزار اعمال قدرت سیاسی و ایدئولوژیك حكومت بودند. این دیدگاه با فرضیه این پژوهش كاملا هماهنگ و همسو است.

«درآمدی بر رفتار شناسی سیاسی دانشجویان در ایران امروز» كتاب دیگری است كه بیشتر به كتابشناسی جنبش دانشجویی شبیه است.

مجید محمدی نویسنده این كتاب، ضمن ارائه ویژگیهای جنبش دانشجویی در ایران و بررسی چند تشكل دانشجویی، بیشتر به ادبیات رفتارشناسی سیاسی دانشجویان، پرداخته‌اند. كتابها و مقالاتی كه در زمینه جنبش دانشجویی و دانشگاه به چاپ رسیده اند را معرفی می‌نماید. بنابراین بیشتر به كتابشناسی شبیه است مطالب این كتاب به جز بخش تشكلهای دانشجویی و بررسی ادبیات رفتارشناسی سیاسی دانشجویان ، دارای نظم و جهت مشخص نیست.

از یك طرف بین بخش مقدمه و كلیات با سایر بخش ها ارتباط معنی داری وجود ندارد و از طرف دیگر سالهای مورد بررسی بسیار پراكنده است بطوری كه خواننده نمی‌تواند سالهای مورد بررسی در این كتاب را دریابد.

به نظر یورگن هابرماس دانشگاه سه رسالت خطیر دارد:

1- دانشگاه مسئولیت تضمین این امر را بر عهده دارد كه فارغ التحصیلان آن از حداقل ویژگیهای لازم در حوزه تواناییهای فوق كاركردی یا خارج از حد وظیفه برخوردار باشند منظور از فوق كاركردی یا خارج از حد وظیفه تمامی‌مسئولیتها و رفتارهای مربوط به پیگیری یك حرفه تخصصی است كه به تنهایی در دانش و مهارتهای حرفه ای – تخصصی یافت نمی‌شوند.

2- رسالت دوم دانشگاه به نظر وی عبارت است از انتقال، تبیین و اشاعه سنت فرهنگی جامعه.

3- دانشگاه همواره وظیفه ای را ایفا كرده است كه تعریف یا تعیین حدود آن كار چندان ساده ای نیست. امروزه به راحتی می‌توان گفت این دانشگاه است كه خود آگاهی سیاسی دانشجویان را شكل می‌دهند در حالیكه تا مدتهای مدید خودآگاهی كه در دانشگاههای آلمان شكل می‌گرفت، خودآگاهی غیر سیاسی بود یعنی شمار عظیمی‌از نسلهای دانشجویان بدون مطالعه سازماندهی شدة علوم سیاسی و بدون آموزش سیاسی، تحت حمایت یك نهاد ظاهراً غیر سیاسی در رشته های مختلف علوم به تحصیل پرداخته و در عین حال به طور همزمان براساس شیوه ای از نظر سیاسی كاملاً مؤثر آموزش دیدند.

در نظر هابرماس دانشگاه محل ارائه یا عرضه تصمیمات سیاسی نیست ولی به عقیده او، دانشگاه مكان بسیار مناسبی برای بحث و گفتگو پیرامون مسائل و موضوعات سیاسی است البته اگر این قبیل بحث و گفتگو تحت هدایت اصول عقلانیتی صورت بگیرند كه اندیشه علمی‌در چارچوب آن شكل می‌گیرند¹.

برخی از پژوهشگران سه وظیفه اساسی برای دانشجو و دانشگاه در نظر می‌گیرند:

1- تعلیم و تعلم2- پژوهش و تحقیق 3- پاسداری از سنن علمی، فرهنگی و هدایت معنوی جامعه².

اما در جامعه ما، دو تلقی اشتباه از دانشجو وجود دارد: تلقی نخست، دانشگاه  را كارخانه دانش سازی و دانشجو را فردی می‌داند كه باید منحصراً درس بخواند و سپس وارد بازار كار و چرخة تولید و خدمات كشور شود.

شكل افراطی این دیدگاه تا آن جا پیش رفته كه دانشجو را از دخالت در مسائل سیاسی و انتخاب مستقل كاندیدا برای نمایندگی مجلس شورای اسلامی‌محروم كرده است.

تلقی دوم، به دانشجو به عنوان یك مبارز و انقلابی می‌نگرد و رسالت دگوگونی جامعه را بردوش دارد، این حدافراط و تفریط دو وظایف دانشجوست و گر چه ایجاد تعادل و توازن میان این دو نقش امری دشوار است.

آموختن و پژوهش و دانش اندوزی در هر شرایطی در جهت منافع ملی است از طرف دیگر دانشجو حتی در حین تحصیل نسبت به حوادث محیط اجتماعی اش منفعل نیست. همین حساسیت، اندیشه و رفتار سیاسی دانشجو را شكل می‌دهد وی را به فعالیت و عمل سیاسی تشویق و ترغیب می‌كند بنابراین از این زاویه فعالیت سیاسی،‌هنجاری طبیعی و عادی در رفتارشناسی دانشجوست هر اعتراضی در دانشگاه به منزله مخالفت و ناسازگاری نیست. انتقاد نشانة زندگی، پویایی و تحرك دانشجوست.

از آنجائی كه جنبش دانشجویی ذیل جنبش های اجتماعی مورد بررسی قرار می‌گیرند، قبل از ورود به بحث چارچوب مفهومی پژوهش، ابتدا به تعریف، اصول، كاركردها و طبقه بندی جنبش های اجتماعی می‌پردازیم و سپس به چارچوب مفهومی و چرایی دنباله رو بودن جنبش دانشجویی نسبت به نیروهای سیاسی اشاره خواهیم كرد.

جنبش های اجتماعی، اصول و كاركردها:

به لحاظ روش شناسی جنبش دانشجویی را باید به عنوان یك جزء در دل كلیتی به نام جنبش اجتماعی قرار داد و به بررسی رابطه دیالكتیكی آنها پرداخت.

جنبش دانشجویی در سایه جنبش اجتماعی ارزیابی می‌شود و به عبارت دیگر برای درك پیروزی و شكست جنبش دانشجویی باید آن را در ارتباط با بستر جنبش های اجتماعی تشریح نمود.

حسین بشیریه نیز جنبش دانشجویی را در ذیل جنبش های اجتماعی قرار می‌دهد³ جنبش دانشجویی به لحاظ ساختار و نحوه سازماندهی، همانند جنبشهای اجتماعی از سلولهای نیمه خودمختار تركیب یافته و دچار عدم تمركز است و معمولا یك رهبر عالی مقام ندارد و هر بخش و گروه آن دارای رهبر و راهروانی است.

جنبش دانشجویی حامل ویژگیهای جنبش اجتماعی است و به دلیل همپیوندی وسیع و عمیق اجتماعی با گستره متنوع مردمی، نقش مهم و تأثیرگذاری دارد. بنابراین به دلیل این ارتباط بین جنبش دانشجویی و جنبش های اجتماعی و اینكه به گفته دكتر حسین بشریه جنبش دانشجویی در ذیل جنبش های اجتماعی قرار می‌گیرد، ما ابتدا به تعاریف جنبش های اجتماعی و سپس به اصول و كاركردهای جنبش های اجتماعی می‌پردازیم.

گی روشه در تعریف جنبش اجتماعی می‌نویسد: «جنبش اجتماعی عبارت از سازمانی كاملاً شكل گرفته و مشخصی است كه به منظور دفاع و یا گسترش و یا دست یابی به هدفهای خاصی به گروه بندی و تشكل اعضا می‌پردازد.⁴»

- سیر وتاریخچه جنبش دانشجویی در ایران

در تاریخ صدساله اخیر ایران،‌جنبش های اجتماعی مختلفی ظهور نموده اند. در حقیقت این حركت ها و جنبش ها از زمان شروع مدرنیسم و ایجاد نهادهای جدید روی داده اند. بخشی از این جنبش ها با توجه به خاستگاه آن و پایگاه اجتماعی اعضایش تحت عنوان جنبش دانشجویی مورد مطالعه و بررسی قرار می‌گیرند.

همانطور كه اشاره شد برای بررسی معضلات و مسائل جنبش دانشجویی در ایران ناگزیر از سیر و تاریخچه جنبش دانشجویی در ایران هستیم. در سطور زیر به سیر تاریخی جنبش دانشجویی می پردازیم.

سیر و پیشینه جنبش دانشجویی در ایران تا سال 1376 به چند دوره تقسیم می‌شود:

1- جنبش دانشجویی قبل از انقلاب اسلامی‌ایران

الف ) جنبش دانشجویی قبل از تأسیس دانشگاه تهران

ب ) جنبش دانشجویی پس از تأسیس دانشگاه تهران تا پیروزی انقلاب اسلامی

2- جنبش دانشجویی پس از انقلاب اسلامی‌تا سال 1376

در این پژوهش مقطع 76-1357 به چهار مرحله تقسیم شده است:

الف ) مرحله اول سالهای 59-1357

ب ) مرحله دوم سالهای 62-1359

ج) مرحله سوم سالهای 1368-1362

د) مرحله چهارم سالهای 1376-1368

در سطور زیر به ادوار مختلف جنبش دانشجویی، ویژگی ها و خصایص هر دوره می‌پردازیم:

1- جنبش دانشجویی قبل از انقلاب

الف) جنبش دانشجویی قبل از تأسیس دانشگاه تهران

تا قرن بیستم تحصیلات رسمی‌در ایران در دست روحانیون بود. اما نیاز به دانش و روش زندگی اروپایی از قرن 19 آغاز شده بود. پس از شكست های پی در پی ایران از روسیه، عباس میرزا به فكر اصلاحات افتاد. گاردن به شاهزاده عباس میرزا وعده داد تا تعدادی از ایرانیان را برای تحصیلات جدید به فرانسه اعزام نماید. در سال 1811 سرهارد فورد جونز موافقت كرد تا دو ایرانی را برای تحصیل در انگلیس با خود ببرد. در سال 1815 نیز 5 نفر دیگر به آنها پیوستند. یكی از این پنج تن میرزا صالح شیرازی بود كه در سال 1836 اولین روزنامه چاپ ایران را با عنوان كاغذ اخبار منتشر كرد. فرد دیگر میرزا رضا بود كه پس از بازگشت به ایران نقشه مدرسه فنی به سبك اروپایی ایران را به نام دارالفنون كشید¹.

به عبارتی دارالفنون در ایران به تقلید از پلی تكنیك فرانسه پا گرفت و دوشادوش مدرسه علوم سیاسی وظیفه تأمین نیروی انسانی متخصص مورد نیاز حكومت را بر عهده گرفت.

نطفه این روند در سالهای پایانی قرن یازدهم با درك موقعیت كشور در میان جامعه جهانی از سوی رجال روشنفكری بسته شد كه تنها راه نجات و رهایی از عقب ماندگی را آگاهی از راز و رمز پیشرفت كشورهای غربی می‌دانستند و این هدف حاصل نمی‌شد مگر از طریق اعزام دانشجویانی كه بتوانند مستقیماً با حوزه های علمی‌غرب در تماس بوده و ضمن آموختن به ایجاد نهادهایی هم شكل در داخل اقدام كنند. بنابراین نخستین نیاز به نوسازی و اصلاحات پس از شكست ایران در جنگهای ایران و روس ظاهر شد و برای رفع آن دانشجو به اروپا اعزام شد.

در زمان محمدشاه نیز یك گروه پنج نفره از دانشجویان به پاریس اعزام شدند این افراد شاهد انقلاب 1848 فرانسه بودند.

یكی از این دانشجویان حسین قلی آقا بود. تحصیلاتش را در دانشكده نظامی‌سنت سیر به پایان رسانیده بود. حسین قلی فردی به شدت ضد اسلامی‌و مخالف روحانیت بود. دین اسلام را علت اصلی عقب ماندگی و انحطاط ایران می‌دانست. برخی او را چهره تئوریك نسل اول روشنفكران مشروطه می‌نامند².

حسین قلی آقا در ماه مه 1848 در دفاع از مجمع ملی و علیه برخی از آشوبگران وارد عمل شد و شخصاً تعدادی از آنان را دستگیر و به زندان در پاریس انتقال داد. او اولین دانشجویی بود كه در فعالیتهای انقلابی اروپا شركت داشت³.

پس از تأسیس دارالفنون، مدارس و دانشسراها به سبك غربی رشد قابل توجهی پیدا كردند مواد درسی مدارس به سبك غربی و دارالفنون توسط ایرانیان تحصیل كرده فرانسه برای دانشجویان ترجمه می‌شد. در سال 1859 دولت 42 دانشجو و از جمله اولین گروه از فارغ التحصیلان ممتاز دارالفنون را به فرانسه اعزام كرد تا در رشته های پزشكی، نظامی‌و علوم مهندسی تحصیل كنند در دوران صدر اعظمی‌سپهسالار وزارت معارف تأسیس شد. مدرسه زبانهای خارجه در سال 1873 مدارس نظامی‌در سال 1883 مدرسه فلاحت در سال 1900 و سال بعد دانشكده علوم سیاسی وابسته به وزارت امور خارجه تأسیس شد.

فهرست مطالب

عنوان

صفحه

مقدمه................................................................................................................ 1

طرح مسئله پژوهش.......................................................................................... 2

سؤال و فرضیه اصلی......................................................................................... 3

مفاهیم وتعاریف................................................................................................ 3

روش پژوهش و تحقیق..................................................................................... 5

سابقه پژوهش و بررسی ادبیات موجود.............................................................. 5

سازماندهی پژوهش........................................................................................... 9

فصل اول (چارچوب مفهومی)

جنبش های اجتماعی، اصول و كاركردها........................................................... 14

طبقه بندی جنبشهای اجتماعی.......................................................................... 18

چارچوب مفهومی............................................................................................. 20

پی نوشت های فصل اول................................................................................... 31

سیر و تاریخچه جنبش دانشجویی در ایران........................................................ 34

1- جنبش دانشجویی قبل از انقلاب اسلامی‌ایران............................................. 34

جنبش دانشجویی قبل از تأسیس دانشگاه تهران................................................ 34

جنبش دانشجویی پس از تأسیس دانشگاه تهران تا پیروزی انقلاب اسلامی:..... 37

الف ) دوره تأسیس دانشگاه تهران تا سقوط رضا شاه........................................ 38

ب) دوره سالهای 1320 تا كودتای 28 مرداد 1332...................................... 41

پ) دوره پس از كودتای 28 مرداد 1332 تا 1340........................................ 46

ت) دوره سالهای آغازین دهه 1340 تا اوایل دهه 1350................................ 49

ث) ‌دوره سالهای 1350 تا پیروزی انقلاب اسلامی.......................................... 51

2- جنبش دانشجویی پس از انقلاب اسلامی‌تا سال 1376.............................. 53

الف ) جنبش دانشجویی در مقطع 59-1357 ................................................ 54

ب) جنبش دانشجویی در مقطع 62-1359 (انقلاب فرهنگی)........................ 64

پ ) جنبش دانشجویی در مقطع 68-1362................................................... 67

ت ) جنبش دانشجویی در مقطع 76-1368................................................... 72

اتحادیه انجمن های اسلامی‌دانشجویان سراسر كشور (دفتر تحكیم وحدت)......... 79

جامعه اسلامی‌دانشجویان................................................................................... 83

انجمن های اسلامی‌دانشجویی........................................................................... 85

بسیج دانشجویی................................................................................................ 86

جریانها و نیروهای سیاسی سالهای 76-1357................................................ 88

روشنفكران........................................................................................................ 88

روحانیون........................................................................................................... 90

جناحها و نیروهای سیاسی پس از انقلاب اسلامی‌تا1376 :............................. 91

جناح چپ سنتی................................................................................................ 93

جناح راست سنتی............................................................................................. 94

جناح راست مدرن............................................................................................. 95

جناح راست سنتی افراطی (رسا)....................................................................... 95

جناح چپ مدرن............................................................................................... 96

جناح روشنفكر تلفیقی...................................................................................... 97

پی نوشت های فصل دوم.................................................................................. 99

نسبت و ارتباط نیروهای سیاسی با جنبش دانشجویی در سالهای 76-1357

1-  احزاب و نیروهای سیاسی سالهای 59-1357 و ارتباط آنها باجنبش دانشجویی. 113

2- احزاب و نیروهای سیاسی سالهای 62-1359 و ارتباط آنها با جنبش دانشجویی 117

3- احزاب و نیروهای سیاسی سالهای 68-1362 و ارتباط آنها با جنبش دانشجویی 120

4- احزاب و نیروهای سیاسی سالهای 76-1368 و ارتباط آنها با جنبش دانشجویی 123

پی نوشت های فصل سوم................................................................................. 126

نتیجه گیری....................................................................................................... 128

كتابنامه............................................................................................................... 132

منابع فارسی....................................................................................................... 133

الف ) كتابها....................................................................................................... 133

ب ) مقاله ها ..................................................................................................... 137

پ ) كتابچه ها، جزوات و بولتن های تشكلهای دانشجویی............................... 138

ت) روزنامه ها و نشریات.................................................................................. 138

منابع انگلیسی.................................................................................................... 139

قیمت فایل فقط 6,500 تومان

فصل سوم - paeizemani.blogfa.com

www.paeizemani.blogfa.com

فصل سوم - ادبی - فرهنگی - فصل سوم ... سلام دوستان. بهار تازه ي در راهتان سبز و بخير

دانلود فصل سوم سریال Game Of Thrones

gameofthrones..com/post/97

دانلود سریال خارق العاده Game of Thrones فصل سوم >> با لینک مستقیم رایگان و پریمیوم + زیرنویس هماهنگ ...

دانلود فصل سوم سریال The Vampire Diaries

hastidownload.biz/دانلود-فصل-سوم-سریال-the-vampire...

دانلود فصل سوم سریال The Vampire Diaries ، دانلود فصل 3 سریال خاطرات خون آشام ، دانلود زیرنویس فارسی ...

پایه سوم ابتدایی - سخت کوشان - ریاضی

www.sakhtkoshan3-sjt.blogfa.com/cat-3.aspx

پایه سوم ابتدایی - سخت کوشان - ریاضی - نمونه سوالات و تمرین های شب و... - پایه سوم ابتدایی - سخت ...

نقد و بررسی فصل سوم سریال آینه سیاه ؛ قسمتِ اول تا سوم ...

gameshot.ir/نقد-و-بررسی-فصل-سوم-سریال-آینه...

قسمتِ سوم: «خفه شو و برقص» (Shut up & Dance) قسمتِ سوم از فصل سوم سریال آینه سیاه نیز دقیقا راهِ ...

شهر زیرنویس | دانلود زیرنویس فارسی فیلم و سریال

subtitlecity.ir

فصل سوم. FOX. The Vampire Diaries. فصل ...

فصل سوم سريال Daredevil

film-music-download108..com/post/60/فصل-سوم-سريال...

۲۸ اسفند ۱۳۹۴ ه‍.ش. - دانلود فصل 2 سریال Daredevil, دانلود کامل فصل 2 سریال دردویل , دانلود ...

دانلود سریال اصیل‌ ها The Originals فصل سوم قسمت آخر

watchfilmo.in/the-originals

دانلود سریال اصیل‌ ها The Originals «The Originals» يا «اصيل ها» برگرفته از سريال خاطرات خون آشام و در ...

اسلایدهای فصل سوم کتاب ریاضی پایه نهم : استدلال و اثبات در ...

riazi7.ir/post/riazi9-fasl3-slide

در این پست سعی بر این داریم تا برای فعالیت ها و کاردرکلاس های مندرج در فصل اعداد حقیقی پایه ...

دانلود سریال Arrow فصل سوم - mahfilm.com

mahfilm.com/download-arrow

طـبق ماده 12 فصل سوم قانون جرائم رايانه اي هرگونه کپي برداري از قالب هاي پيگرد قانوني دارد.

:: برچسب‌ها: فصل سوم - paeizemani , blogfa , com , دانلود فصل سوم سریال Game Of Thrones , دانلود فصل سوم سریال The Vampire Diaries , پایه سوم ابتدایی - سخت کوشان - ریاضی , نقد و بررسی فصل سوم سریال آینه سیاه ؛ قسمتِ اول تا سوم , شهر زیرنویس | دانلود زیرنویس فارسی فیلم و سریال , فصل سوم سريال Daredevil , دانلود سریال اصیل‌ ها The Originals فصل سوم قسمت آخر , اسلایدهای فصل سوم کتاب ریاضی پایه نهم : استدلال و اثبات در , دانلود سریال Arrow فصل سوم - mahfilm , com ,
:: بازدید از این مطلب : 190

|

امتیاز مطلب : 0

|

تعداد امتیازدهندگان : 0

|

مجموع امتیاز : 0